Xu hướng thiết kế bền vững - xu hướng nở rộ trong tương lai

Xu hướng thiết kế bền vững là một trong những xu hướng chắc chắn sẽ nở rộ trong tương lai và được rất nhiều các lĩnh vực bởi tính thực tiễn cũng như những giá trị kinh tế, xã hội và môi trường mà nó mang lại. Cùng khám phá những khía cạnh xoay quanh xu hướng thiết kế bền vững trong bài viết dưới đây.

1. Xu hướng thiết kế bền vững là gì?

Xu hướng thiết kế bền vững (sustainable design) là một phong cách thiết kế mà đặt mục tiêu chính là giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường và xã hội trong quá trình sản xuất, sử dụng và loại bỏ sản phẩm. Nó tập trung vào việc tạo ra những sản phẩm và kiến trúc có thể tồn tại trong thời gian dài mà không gây tác hại lớn đến tài nguyên tự nhiên, môi trường, và cộng đồng.

Đặc điểm của xu hướng thiết kế bền vững có thể kể đến như sau:

• Sử dụng nguyên liệu được tái chế giúp giảm áp lực lên tài nguyên tự nhiên và giảm lượng chất thải.

• Thiết kế bền vững thường hướng đến việc giảm tiêu thụ năng lượng trong quá trình sản xuất và vận chuyển sản phẩm.

• Tập trung vào việc tạo ra sản phẩm có tuổi thọ cao và có khả năng tái sử dụng, tái chế hoặc phân hủy một cách dễ dàng.

• Tuân thủ các chuẩn môi trường và quy định pháp luật liên quan.

2. Vai trò của xu hướng thiết kế bền vững trong các lĩnh vực

2.1. Đồ họa

Để tạo ra một thiết kế đồ họa bền vững, việc sử dụng chất liệu đóng vai trò quan trọng nhất. Các nhà thiết kế cần xem xét kỹ lưỡng về nguồn gốc và quy trình sản xuất của chất liệu mà họ sử dụng. Sự lựa chọn chất liệu thông minh sẽ giúp giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, đồng thời tăng cường hình ảnh tích cực cho thương hiệu. Việc sử dụng các chất liệu tái chế, hoặc có khả năng tái chế, không chỉ giúp giảm lượng chất thải mà còn thúc đẩy sự nhận thức về bảo vệ môi trường trong cộng đồng.

Ngoài ra, quá trình in ấn cũng đóng một vai trò quan trọng trong chuỗi sản xuất thiết kế đồ họa. Việc sử dụng mực và giấy tái chế, cũng như quy trình in ấn hiệu quả về năng lượng, đều là những yếu tố quan trọng để đảm bảo rằng sản phẩm cuối cùng không chỉ đẹp mắt mà còn thân thiện với môi trường. Sự chú ý đến chi tiết này không chỉ giúp giảm lượng chất thải mà còn tăng cường uy tín và giá trị của thương hiệu trong tâm trí người tiêu dùng.

2.2. Thời trang

Ngành công nghiệp thời trang không chỉ là sân chơi cho sự sáng tạo và phát triển phong cách cá nhân mà còn đang chủ động hướng tới những xu hướng thiết kế bền vững để giảm bớt ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường. Một trong những xu hướng quan trọng hiện nay là việc tái sử dụng quần áo. Các nhãn hiệu thời trang đang tập trung vào việc thiết kế sản phẩm có thể tái sử dụng hoặc chế tạo lại từ quần áo cũ, giúp giảm lượng rác thải và tăng cường chu kỳ sử dụng sản phẩm.

Việc sử dụng vật liệu dệt từ nguồn gốc bền vững là một bước quan trọng trong xu hướng thiết kế bền vững. Các nhà thiết kế thời trang ngày càng chú trọng đến việc lựa chọn các loại vải có nguồn gốc từ cây trồng hữu cơ, không sử dụng hóa chất độc hại và không gây ảnh hưởng xấu đến đất đai. Sự chú trọng này không chỉ giảm tác động tiêu cực đến môi trường mà còn tạo ra sản phẩm an toàn và lành mạnh cho người tiêu dùng.

Hơn nữa, việc ưu tiên sử dụng các thuốc nhuộm thực vật thay vì các hóa chất độc hại là một nỗ lực tích cực để giảm bớt tác động tiêu cực của ngành công nghiệp dệt may đối với nước và môi trường nói chung. Những màu sắc tự nhiên từ thực vật không chỉ mang lại vẻ đẹp tự nhiên mà còn làm giảm nguy cơ ô nhiễm hóa học trong quá trình sản xuất.

2.3. Kiến trúc

Trong lĩnh vực thiết kế kiến trúc bền vững, việc xây dựng một môi trường không chỉ đáp ứng nhu cầu của hiện tại mà còn đảm bảo sự cân bằng với mô hình kinh tế, xã hội và sinh thái của khu vực là một ưu tiên quan trọng. Nguyên liệu chọn lựa chính là yếu tố quyết định, và sự tập trung vào việc chọn lựa những nguồn nguyên liệu có khả năng tái chế cao hoặc có thể tái tạo lại nhanh chóng là chìa khóa để xây dựng bền vững.

Mỗi nhà thiết kế đều cần tìm kiếm những giải pháp sáng tạo trong việc sử dụng vật liệu. Việc chọn lựa các nguyên liệu có khả năng tái chế không chỉ giúp giảm lượng chất thải, mà còn thúc đẩy chu kỳ tái chế và tái tạo nguồn nguyên liệu, giảm bớt áp lực đặt lên tài nguyên tự nhiên. Vật liệu hỗn hợp, kết hợp giữa các nguyên liệu tái chế và nguyên liệu tái tạo, không chỉ làm tăng tính linh hoạt trong thiết kế mà còn giảm đi chi phí sản xuất, mở rộng khả năng tiếp cận sản phẩm bền vững cho nhiều người hơn.

2.4. Nội thất

Thiết kế nội thất bền vững ngày càng trở thành xu hướng quan trọng trong ngành công nghiệp này, nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường và tăng cường sự thoải mái, sức khỏe cho người sử dụng.

Lựa chọn vật liệu tái chế, chẳng hạn như gỗ tái chế, kim loại tái chế, hoặc các loại vật liệu có thể tái tạo nhanh chóng, giúp giảm áp lực lên tài nguyên tự nhiên và giảm lượng chất thải.

Thiết kế nội thất bền vững thường hướng đến sự tối giản. Việc giảm bớt sự lạc lõng và đơn giản hóa không gian không chỉ giúp giảm lượng vật liệu cần sử dụng mà còn tạo ra không gian sống thoải mái và sảng khoái.

3. Các nguyên tắc trong xu hướng thiết kế bền vững

• Tuân thủ các nguyên tắc 3R: Reduce, Reuse, Recycle (Giảm, Sử dụng lại, Tái chế): Hạn chế sử dụng tài nguyên, tái sử dụng sản phẩm và vật liệu, cũng như thúc đẩy quá trình tái chế để giảm lượng rác thải.

• Chọn lựa nguồn nguyên liệu và năng lượng bền vững: Sử dụng nguồn nguyên liệu tái tạo và năng lượng tái tạo để giảm ảnh hưởng đến môi trường.

• Thiết kế dài hạn: Tạo ra sản phẩm có tuổi thọ lâu dài, chịu được thời gian và không nhanh chóng trở thành rác thải.

• Tích hợp hiệu quả năng lượng: Tối ưu hóa sử dụng năng lượng trong quá trình sản xuất, vận chuyển, và sử dụng sản phẩm.

• Tăng cường khả năng tái chế và tái sử dụng: Thiết kế sản phẩm sao cho chúng có thể tái chế hoặc tái sử dụng một cách dễ dàng, giúp giảm lượng rác thải và tối ưu hóa sử dụng tài nguyên.

• Minh bạch và truy xuất: Cung cấp thông tin chi tiết về nguồn gốc, quy trình sản xuất và tác động môi trường của sản phẩm để người tiêu dùng có thể thực hiện quyết định tiêu dùng thông minh.

• Giá trị xã hội: Đảm bảo rằng sản phẩm không chỉ đáp ứng nhu cầu của khách hàng mà còn tạo ra giá trị cho cộng đồng và xã hội.

• Tư duy hệ thống: Xem xét tất cả các yếu tố trong chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị để tối ưu hóa tác động tích cực và giảm thiểu tác động tiêu cực.

• Tạo cơ hội cho sự đổi mới: Khuyến khích và hỗ trợ sự đổi mới trong thiết kế để liên tục cải thiện các quy trình và sản phẩm theo hướng bền vững.

Lời kết

Trên đây là tất cả những vấn đề xoay quanh xu hướng thiết kế bền vững mà những nhà thiết kế cần biết để phát triển các thiết kế của mình. Để tồn tại lâu dài và tạo dựng niềm tin với khách hàng, các thương hiệu cũng không nên bỏ qua xu hướng thiết kế bền vững này bởi chắc chắn đây sẽ là xu hướng bùng nổ trong thời gian tới.